Al jaren hebben veel Nederlandse gasten die voor het eerst in Craiova op bezoek komen dezelfde ervaring. Tot hun aankomst leven ze in de vooronderstelling dat Roemenië een derdewereldland is. Als ze uit het vliegtuig stappen vallen ze van de ene verbazing in de andere: Roemenië blijkt volop in ontwikkeling en de resultaten staan in schril contrast met de verwachtingen. De economie groeit sterk en nieuwe generaties zorgen voor radicale vernieuwingen op alle mogelijke terreinen.

Discrepantie

Al evenveel jaren stellen wij ons de vraag wat we kunnen doen tegen deze discrepantie tussen perceptie-op-afstand en de werkelijkheid. We begonnen in 2010 met deze rubriek: Post Craiova. Het idee was en is dat we het beeld van het leven en werken in Roemenië zouden kunnen verhelderen door er vanuit een persoonlijk perspectief over te schrijven en door allerlei overeenkomsten en verschillen tussen Nederland en Roemenië in brede zin nader te beschouwen. Hoewel Post Craiova het best gelezen item van onze nieuwsbrief is, hebben we dat doel niet bereikt. De verbazing van gasten die voor het eerst in Craiova komen, is onverminderd groot.

Vooroordelen

Onlangs sprak ik hierover met Ben Jager en andere drijvende krachten op het 10-jarig jubileum van het snel groeiende Dutch Romanian Network (DNR). DNR is een ondernemersplatform voor Nederlandse ondernemers met handelscontacten in Roemenië en Roemeense ondernemers met een zakelijke belangstelling voor Nederland. Men herkende de problematiek van de hardnekkige vooroordelen van Nederlanders over Roemenië. Op zoek naar de oorzaken kwamen we niet verder dan de usual suspects: goed nieuws legt het af tegen slecht nieuws en onbekend maakt onbemind. Daar komt bij dat het verleden van Roemenië als voormalige communistische dictatuur nog steeds diep in het collectieve geheugen is gegrift – inclusief de Ceaușescu’s, de Securitate en de Trabant.

Experiment

Dat het land in 2017 met 5,7% de sterkste groeier van de hele EU is of dat de beroepsbevolking in kwalificaties zeker niet onderdoet voor West-Europa mag dan waar zijn, de vooroordelen lijken er niet minder hardnekkig om. Ik vond het dan ook interessant om te zien dat men op het DRN-feest experimenteerde met nieuwe manieren om die vooroordelen te bestrijden. Voorafgaand aan een indrukwekkend benefietconcert door topmusici uit Roemenië en Oekraïne, was er een reeks workshops voor genodigden. Ik begeleidde een workshop over nearshoring.

Passie

In deze workshop deelden Nederlandse deelnemers ervaringen over zaken doen in Roemenië. Wat mij opviel was dat ze stuk voor stuk vol passie spraken over het ondernemen in een land dat zichzelf door ingrijpende en voortdurende ontwikkelingen stuurt. Beurtelings legden ze de nadruk op de snelle ontwikkelingen, de enorme vrijheid, de rigoreuze afbouw van beperkende regelgeving en het enorme potentieel van de beroepsbevolking: enthousiast, betrokken, gemotiveerd, goed opgeleid en tot het uiterste gedreven om de dingen goed te doen. Ik herkende het sterk. En er was maar één conclusie mogelijk: we gaan gewoon door. Met vooroordelen bestrijden en met ondernemen.